Người nghệ sĩ xiếc và 300 người con

50 năm tuổi nghề, nhận hơn 300 con nuôi, trải qua biết bao thăng trầm, đoàn xiếc Ngọc Viên do ông Nguyễn Văn Đức gầy dựng hiện có thể coi là đoàn xiếc gia đình hiếm hoi ở Sài Gòn.

Ông Đức, người nghệ sĩ già có nghệ danh là Ngọc Viên, dù đã đến gần tuổi 70 nhưng vẫn miệt mài hướng dẫn con cháu theo nghề xiếc

Lúc mới thành lập, các diễn viên chỉ là con cháu trong nhà. Sau những chuyến lưu diễn đến vùng sâu vùng xa, nghệ sĩ Ngọc Viên (nghệ danh của ông Nguyễn Văn Đức, 68 tuổi, ngụ Đồng Nai) đã nhận thêm những em nhỏ có hoàn cảnh bất hạnh về nuôi và dạy làm xiếc.

Chị Trần Thanh Xuân (26 tuổi, giáo viên Trường THCS Phạm Hữu Lầu, Q.7, TP.HCM), một trong số những người con nuôi của ông, bùi ngùi chia sẻ:

“Vào thời điểm gia đình tôi gặp khó khăn nhất, duyên số đã cho tôi gặp ba. Ba nhận và dạy tôi diễn xiếc. Đến giờ, dù không đi theo nghiệp của ba nhưng tôi luôn biết ơn ông về tất cả. Trong công việc ông cực kỳ nghiêm khắc, nhưng ngoài đời thường ông rất yêu thương con cháu”.

Năm 1998, vợ chồng ông đã cùng nhau nuôi 11 người con (6 con nuôi). Việc lo ăn ở và học hành cho 11 đứa con thời điểm đó không hề dễ dàng.

Những tưởng việc làm nhân ái của ông sẽ được mọi người hưởng ứng, ai ngờ một số người thấy thế đồn thổi rằng việc ông nhận nuôi trẻ mồ côi để trục lợi, để xin tài trợ, giả nhân giả nghĩa.

Chính chuyện này đã làm ông khổ tâm thời gian dài, nhưng rồi nghĩ đi nghĩ lại ông cho rằng “làm gì cũng phải theo tiếng gọi của lương tâm”.

Đồng vợ đồng chồng, ông đã cùng vợ và các con vượt qua giai đoạn sóng gió đó. Cứ thế, hết lớp con nuôi này trưởng thành ông lại nhận tiếp những đứa trẻ côi cút, nghèo khó khác để truyền nghề kiếm sống.

Có người vẫn theo nghiệp của ông, nhưng cũng không ít người làm nghề khác như trường hợp chị Xuân. Nhưng tất cả đều giống nhau, đó là luôn yêu thương cha nuôi như những người con ruột.

Ở tuổi xưa nay hiếm, trải qua nhiều biến cố trong cuộc sống, nghệ sĩ Ngọc Viên trải lòng: “Nếu không có những ngày tháng tận cùng của khổ đau và hạnh phúc, thất bại và thành công thì tôi sẽ không phát hiện những buồn vui lẫn lộn và đam mê của mình với nghề.

Đoàn xiếc và ảo thuật của gia đình tôi từng suýt bị giải tỏa vì không có giấy phép hoạt động, tôi từng có lỗi với vợ con khi đem thế chấp cả tài sản để theo nghiệp này, nhưng cũng may tôi có một người vợ thấu hiểu nên đã cùng tôi đi qua những sóng gió của cuộc đời”.

Chín năm trước, trải qua một cơn bạo bệnh tưởng chừng không thể qua khỏi khiến sức khỏe của ông giờ cạn kiệt. Ông ít khi tham gia biểu diễn mà dồn hết tâm huyết vào các con, các cháu.

Nghệ sĩ Nguyễn Ngọc Minh Quang (con trai út của ông Đức) chia sẻ: “Ba truyền cho chúng tôi tình yêu nghề và dạy chúng tôi phải biết yêu thương con người. Đối với chúng tôi, ông không chỉ là ba mà còn là một người thầy đáng kính”.

Trong những ngày thực hiện phóng sự ảnh này, chúng tôi đã có dịp tiếp xúc với nhiều người hàng xóm của ông Đức. Ai cũng kể về ông với một sự kính trọng khi ông không giàu tiền giàu bạc nhưng rất giàu lòng nhân ái.

Có lúc căn nhà nhỏ chỉ khoảng 20m² trong con hẻm nhỏ trên đường Nguyễn Thần Hiến (Q.4, TP.HCM) chen chúc cả mấy chục con người, trong đó có đến mười mấy người con nuôi! Mọi người bảo ông Đức thật sự là người gieo quả phúc ở đời…

Một học sinh Trường tiểu học Chu Văn An (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) hào hứng với màn ảo thuật biến quạt rách thành lành của lão nghệ sĩ Ngọc Viên – Ảnh: Duyên Phan