Những đụn cát lớn bị đào xới giữa rừng dương. Nhiều rễ dương nằm lẫn trong cát – Ảnh: Trần Mai

Người dân đang rất bức xúc trước thực trạng trên, bởi ngoài việc khai thác trộm tài nguyên còn hủy hoại rừng dương, ảnh hưởng cuộc sống của họ.

Xe chở cát chạy ầm ầm

Rừng dương chạy dọc ven biển xã Phổ An có tuổi đời khoảng 50 năm, chiều ngang của rừng tính từ mép biển vào sát nhà dân khoảng 300m, là một “lá chắn” vững chắc cho xã mỗi khi có nạn cát bay, cát chảy và cát nhảy, đặc biệt là “lá chắn” cản gió hữu hiệu mỗi khi có bão.

Trời nắng nóng, nhìn từ xa là một mảng xanh mát rộng lớn trải dài. Thế nhưng thời gian gần đây, đi sâu vào bên trong là những con đường ngoằn ngoèo, ngang dọc hằn in vết bánh xe ôtô.

Dấu vết của những chuyến xe chở cát ngay từ trong vùng lõi của rừng thấy khắp nơi. Có những đụn cát lớn chưa kịp vận chuyển án ngữ ngay ven đường, bên dưới là những gốc dương bị bật ngược lên trời. Những rễ dương bị chặt ngang ứa nhựa nằm chen trong cát.

Theo người dân thôn An Thổ, ban đêm là thời gian xe tải lén lút xúc cát hoạt động nhiều nhất. Ghi nhận trong sáng 16-4, tại bìa rừng một xe tải loại 2,5 tấn ngang nhiên chở cát từ trong rừng dương ra.

Để bảo vệ rừng, một số hàng rào cũng được lập nhằm ngăn chặn, tuy nhiên việc này không làm giảm tình trạng trộm cát. Khi người dân bức xúc phản ảnh lên xã thì các xe chở cát biệt tăm một thời gian, song hết đợt truy bắt đâu lại vào đấy.

Ông Dũng (thôn An Thổ) nói: “Cát rừng dương bị khai thác vô tội vạ, đau lòng lắm”. Bà Lê Thị Hường (49 tuổi), mở quán ăn ngay cạnh đường ven biển xã Phổ An, cho biết có những đêm xe chạy ầm ầm chở cát từ trong rừng ra nhưng chẳng có ai ngăn cản, kiểm tra.

Một xe chở cát từ rừng dương ra, sáng 16-4 – Ảnh: T.Mai

Quản lý không xuể

Theo nhiều người dân, tình trạng khai thác cát rừng dương xã Phổ An diễn ra nhiều năm qua. UBND xã Phổ An đã triển khai nhiều đợt mai phục, bắt những người xúc cát trộm, ảnh hưởng đến “lá chắn” của xã. Tuy nhiên, xã vẫn chưa thể kiểm soát việc lén lút xúc cát, tàn phá rừng dương.

Ông Nguyễn Tấn Mỹ, phó chủ tịch UBND xã Phổ An, cho biết người dân liên tục phản ảnh tình trạng khai thác cát trái phép, xã cũng lập một tổ tuần tra canh gác, mai phục bắt nhiều lần, phạt và bắt người vi phạm viết cam kết nhưng tình trạng này vẫn diễn ra.

Xã cũng liên tục họp, tuyên truyền để người dân hiểu tầm quan trọng của rừng dương, nhưng người ta vẫn tiếp tục lén lút trộm cát.

Đến nay đã bắt và phạt hơn 10 người, phạt ít nhất là 2 triệu đồng. Với những hố khai thác lớn, xã bắt người vi phạm hoàn thổ, nếu không sẽ tính khối cát mà phạt tiền, bồi thường số cát đã khai thác trái phép.

Ông Mỹ nói xã đang lúng túng bởi nhu cầu sử dụng cát của người dân xây dựng rất nhiều, mà xã thì không có vị trí nào đủ điều kiện về diện tích và khối lượng đáp ứng được phép khai thác.

“Trong 10 ngày qua, việc khai thác cát trái phép đang có dấu hiệu trở lại. Phương án của xã là giao cho từng thôn quản lý diện tích rừng dương. Nếu người dân nào có nhu cầu thì cho khai thác với số lượng đủ dùng và có giám sát. Có như thế mới hi vọng giảm nạn trộm cát” – ông Mỹ nói.