Tuyên bố chung của Hội nghị Giám mục về Tông đồ Giáo dân Lần X: Vai trò và sứ mệnh của giáo dân trong thế kỷ XXI

1. GIỚI THIỆU

1.1. Chúng tôi, 43 tham dự viên từ chín quốc gia Châu Á (Bangladesh, Ấn Độ, Mã Lai, Miến Điện, Pakistan, Philippines, Sri Lanka, Thái Lan, Việt Nam) (4 giám mục, 11 linh mục với 28 giáo dân nam và nữ) đã gặp nhau tại Trung tâm Mục vụ Camilô, Bangkok, Thái Lan, từ ngày mùng 2 đến mùng 6 tháng 3 năm 2015, để tham dự Hội nghị BILA X về giáo dân. Chúng tôi cảm ơn Văn phòng FABC về Giáo dân và Gia đình đã tổ chức sự kiện này. Chúng tôi cảm ơn Sứ thần Tòa Thánh tại Thái Lan, Đức Tổng Giám mục Paul Tschang In-Nam, đã chủ sự thánh lễ khai mạc. Lời cảm ơn đặc biệt cũng được gửi đến quý cha và quý thầy Cộng đoàn Camilô, vì lòng quảng đại và sự sẵn sàng góp phần chuẩn bị cho sự kiện này trong thời gian rất ngắn, sau quyết định “một cách tiếc nuối” phải chuyển địa điểm từ Dhaka, Bangladesh sang Bangkok, Thái Lan.

1.2. Hội nghị Giám mục về Tông đồ giáo dân X lần này tập trung vào chủ đề “Vai trò và sứ mệnh của giáo dân trong thế kỷ XXI – nhân kỷ niệm 50 năm Công đồng Vatican II”.

1.3. Nhiệm vụ chúng tôi đặt ra

1.3.1. Lượng giá vai trò và sứ mệnh của giáo dân theo quan điểm của Công đồng Vaticanô II; chúng ta đã làm như thế nào, hiện chúng ta đang ở đâu và chúng ta cần phải đi đến đâu (làm gì trong tương lai)?

1.3.2. Tìm hiểu tác động của sứ mệnh giáo dân trong đời sống xã hội

1.3.3. Tìm hiểu tác động của những cộng đoàn nhỏ Kitô hữu (SCCs: Small Christian Communities): gia đình, mục vụ cho nữ giới và giới trẻ để giúp họ tham gia vào sứ mệnh của Giáo hội

1.3.4. Đề xuất các khuyến nghị cho sứ mệnh loan báo Tin mừng của giáo dân

2. TRẢI NGHIỆM

2.1. Đức cha Chủ tịch Văn phòng FABC về Giáo dân và Gia đình phát biểu chào đón tất cả mọi người hiện diện và giới thiệu những việc đã thực hiện được của Văn phòng FABC về Giáo dân và Gia đình từ năm 1982. Ngài cũng đặc biệt chú trọng đến nhiệm vụ của Hội nghị BILA X lần này về giáo dân và các mục tiêu hội nghị cần thực hiện.

2.2. Từ bài phát biểu chào mừng và bài phát biểu chính của hội nghị, chúng tôi đã nhận thức rõ những ý tưởng về Giáo hội của Công đồng Vaticanô II là hết sức quan trọng đối với công việc mục vụ; việc này có liên quan đến sự tham gia và đào luyện giáo dân cho công cuộc truyền giáo cũng như cho việc thay đổi những cấu trúc và chương trình hành động.

2.3. Từ vấn đề đào tạo giáo dân, chúng tôi hiểu được tầm quan trọng của: những cộng đoàn nhỏ Kitô hữu (SCCs) giúp huấn luyện phụ nữ trong vai trò lãnh đạo; việc giáo dục theo giáo huấn xã hội của Giáo hội và sự đào luyện giới trẻ trong Giáo hội.

2.4. Ngay từ đầu chúng tôi đã điểm lại tầm nhìn mạnh mẽ của Công đồng Vaticanô II được quy định trong những giáo huấn mang tính đột phá căn bản, cách đặc biệt về bản chất của Giáo hội và hoạt động tông đồ giáo dân; chúng tôi tìm hiểu thật cặn kẽ và sâu rộng về ơn gọi giáo dân trong Giáo hội và trên thế giới. Một lần nữa chúng tôi đã nhận thức ra “căn cước” (identity) của giáo dân bắt nguồn từ bí tích Thánh Tẩy trong Chúa Kitô:

– Thần Khí trao cho giáo dân những đặc ân.

– Giáo dân được thiết lập là thành phần dân Chúa và là Thân Thể của Đức Kitô.

– Giáo dân là một bộ phận không thể chuyển nhượng trong một thân thể duy nhất, nhưng đa dạng trong sứ mệnh loan báo Tin mừng Đức Kitô.

2.5. Lời dạy của Công đồng không ngừng vang vọng trong tim chúng ta: không có bộ phận nào thuộc thân thể sống động là Giáo hội lại phải thụ động. Chúng ta được tiếp sinh lực nhờ vào ơn gọi giáo dân với nền linh đạo chuyên biệt và sự cam kết dấn thân cho sứ vụ loan báo Tin mừng. Bởi lẽ trong Đức Kitô, tự nhiên và siêu nhiên, kẻ thế tục và người thánh hiến là một tổng hợp đủ đầy. Trong những suy tư suốt ba ngày qua dưới ánh sáng Công đồng Vaticanô II, chúng tôi nỗ lực tìm hiểu thấu đáo hơn những hàm ý cụ thể của tầm nhìn mạnh mẽ và đầy khích lệ của Công đồng. Chúng tôi xác tín rằng Công đồng Vaticanô II không chỉ thích đáng với thời đại của chúng ta, mà còn mời gọi chúng ta dấn thân nhiệt thành hơn để hoàn thiện lịch trình chưa hoàn tất của Công đồng, góp phần làm Giáo hội phát triển nhờ vào sự tham gia tích cực của giáo dân trong sứ mệnh duy nhất là loan báo Tin mừng Đức Giêsu Kitô.

2.6. Chúng tôi tin rằng tầm nhìn và sứ mệnh của giáo dân chưa được thông hiệp cách thích đáng. Nhiều đòi hỏi cấp thiết hơn phải được thực hiện trong mọi trạng huống đồng thời vẫn ý thức về những giới hạn nảy sinh từ những hoàn cảnh khác nhau của chúng ta. Cần một sự thay đổi về thái độ và định kiến. Giáo dân cần được đón nhận như những người bạn đồng trách nhiệm chứ không chỉ là những người trợ giúp. Họ cần được tham gia vào việc phác thảo và làm sống động các chương trình mục vụ. Chúng tôi cũng nhìn thấy trách nhiệm đặc biệt của việc sống làm chứng cho Đức Kitô trong tư cách một nhóm nhỏ giữa muôn người với những niềm tin khác nhau.

3. NHỮNG THÁCH ĐỐ

3.1. Căn cước của giáo dân

Chúng tôi ý thức rằng cần phải giúp cho giáo dân hiểu rõ vai trò và sứ mệnh của họ trong Giáo hội và trên toàn thế giới, đặc biệt trong bối cảnh của Châu Á ngày nay. Điều này cũng đòi chúng tôi phải thay đổi nếp suy nghĩ và cải biến tâm hồn.

3.2. Linh đạo giáo dân

Chúng tôi cảm thấy cần một sự hiểu biết chung về linh đạo giáo dân với những yếu tố thiết thực của nền linh đạo này, một linh đạo được Lời Chúa và các bí tích nuôi dưỡng. Sự phân nhánh giữa đức tin và cuộc sống của nhiều tín hữu giáo dân là một thực tại đáng buồn. Nhiều người dường như hiểu linh đạo giáo dân chỉ là để phục vụ trong những tác vụ khác nhau tại các giáo xứ trong khi quên rằng linh đạo giáo dân cũng đòi buộc dấn thân vào các vũ đài xã hội, kinh tế và chính trị với định hướng biến đổi những hoàn cảnh này dưới ánh sáng của Tin mừng.

3.3. Đào luyện giáo dân

Cần cấp bách đầu tư vào việc đào luyện giáo dân để tăng cường năng lực cho giáo dân, để giáo dân đảm nhận những vai trò lãnh đạo trong Giáo hội và xã hội.

3.4. Những cuộc đấu tranh thường nhật trong gia đình và xã hội

Người tín hữu giáo dân sống giữa trần thế bị những ảnh hưởng tiêu cực và môi trường sống xơ cứng, trơ ỳ chống lại với những bách hại đang thực sự đe dọa. Đời sống gia đình cũng bị suy yếu không chỉ với những thách thức của công nghệ thông tin mà còn cả những đe dọa bắt nguồn từ những khía cạnh tiêu cực của việc toàn cầu hóa. Thế mà việc hay xảy ra là: giáo dân, gia đình và giới trẻ thường không có ai san sẻ đồng hành và hỗ trợ trong khi họ phải đối mặt với các cuộc đấu tranh thực sự trong đời.

3.5. Lời mời gọi hướng đến sứ mệnh truyền bá Phúc Âm

Dường như người ta thường xuyên có cảm giác thờ ơ, dửng dưng đối với công việc loan báo Tin Mừng.

4. NHỮNG ĐỀ NGHỊ

Trong bối cảnh những thách đố được đề cập trên đây, chúng tôi khiêm tốn kính trình những đề nghị sau:

4.1. Đến các vị giám mục, linh mục và tu sĩ

a. hãy dốc sức để tạo những cơ hội cho việc huấn luyện giáo dân một cách đầy đủ (toàn diện) – lưu tâm đến ơn gọi đặc biệt của họ.

b. huấn luyện và tuyển dụng thêm nhiều “thợ vườn nho” cho lãnh vực chăm sóc mục vụ và thiết lập các cộng đoàn nhỏ Kitô hữu.

c. hãy ưu tiên cho mục vụ gia đình và giới trẻ, và đồng hành với họ.

4.2. Đến tín hữu giáo dân

a. hãy quyết tâm làm biến đổi các lãnh vực trần thế và chăm lo cho công trình tạo dựng.

b. hãy hỗ trợ các gia đình để các gia đình có thể trở nên nơi ươm mầm cho công cuộc truyền bá Phúc Âm và ơn gọi phục vụ Giáo hội.

c. hãy nhận thức nhiều hơn và hãy sắm lấy vai trò của mình trong sứ mệnh của Giáo hội và trong trần thế.

5. KẾT LUẬN

5.1. Chúa Thánh Thần đã đặt vào lòng chúng ta ngọn lửa sự nhiệt thành canh tân với cảm thức dấn thân trong tư cách là dân Chúa để xây dựng “sự thông hiệp các cộng đoàn” giữa trần thế hôm nay theo tinh thần của Công đồng Vatican II.

5.2. Lạy Mẹ Maria, xin Mẹ là mẫu gương và là Đấng chuyển cầu cho sứ mệnh chúng con, khi rời nơi đây đi loan báo Tin mừng cho các dân tộc, biết thực hiện sứ mệnh này bằng chính đời sống được biến đổi của chúng con.