Tổng thống Putin qua mặt Tổng thống Obama

Tổng thống Nga Vladimir Putin trong buổi lễ khởi động chương trình rước đuốc Thế vận hội mùa đông tại Matxcơva hôm 6-10 – Ảnh: Reuters 

Hôm 30-10, tạp chí Forbes công bố danh sách 72 nhân vật hàng đầu chi phối 7,2 tỉ người trên Trái đất, trong đó phần lớn là các nguyên thủ quốc gia, doanh nhân, nhà hảo tâm… Tạp chí này cho biết họ đo lường quyền lực của các nhân vật theo nhiều yếu tố như số người chịu ảnh hưởng của nhân vật, những nguồn tài chính, lĩnh vực mà nhân vật kiểm soát và khả năng sử dụng quyền lực của nhân vật đó.

Ảnh hưởng trên vũ đài thế giới

Tổng cộng có 17 nguyên thủ quốc gia kiểm soát tổng GDP hơn 48.000 tỉ USD và 27 lãnh đạo các công ty có tổng doanh thu hơn 3.000 tỉ USD. Ngoài một số cái tên mới như chủ tịch Tập đoàn Samsung, nhà tỉ phú giàu nhất châu Phi Aliko Dangote, những nhân vật trong danh sách hầu như quen thuộc.

Forbes kết luận lãnh đạo Nga là nhân vật ghi điểm cao nhất trong các tiêu chí xếp hạng của tạp chí này bởi “ông thường phô diễn sức mạnh trong nước lẫn trên trường quốc tế”. Năm ngoái ông Putin chỉ đứng hạng ba. Hai điểm cộng cho nhà lãnh đạo Nga chính là ưu thế của ông trước nhân vật số hai, Tổng thống Mỹ Obama, trong ván bài Syria và vụ tiết lộ hoạt động nghe lén của Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) trên thế giới. Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc, người sẽ dẫn dắt quốc gia đông dân nhất thế giới trong một thập kỷ tới, xếp ngay ở vị trí thứ ba trong khi bà đầm thép của nước Đức Angela Merkel rơi từ hạng hai năm ngoái xuống vị trí thứ năm năm nay.

Giáo hoàng Francis, đứng thứ tư trong danh sách, là lãnh tụ tinh thần của hơn 1,2 tỉ tín đồ Thiên Chúa giáo, trong khi tỉ phú Bill Gates nằm ở vị trí thứ sáu không chỉ bởi có gia sản khổng lồ mà còn là một nhà hảo tâm. Nhà vua Abdullah bin Abdul Aziz al Saud của Saudi Arabia được coi là nhân vật quyền lực thứ tám thế giới khi nắm trong tay 20% trữ lượng dầu thế giới. Tuy nhiên nhìn chung người Mỹ có vẻ vẫn thống trị thế giới khi chiếm đến 28 vị trí trong danh sách 72 người.

Đây là lần đầu tiên ông Putin đứng đầu danh sách quyền lực và cũng là lần đầu tiên ông Obama xếp hạng hai trong ba năm trở lại đây. Không chỉ vậy, tờ Forbes còn lạc quan rằng nhà lãnh đạo Nga có khả năng cầm quyền đến tận năm 2024. Trước đó, tạp chí uy tín Foreign Policy của Mỹ trong một khảo sát tương tự hồi đầu năm cũng cho rằng tổng thống Nga là người quyền lực nhất thế giới.

Quyền lực thật hay ảo?

Giải thích trước những phản ứng về việc hạ bệ lãnh đạo quốc gia mạnh nhất thế giới về cả quân sự lẫn kinh tế, Forbes nhấn mạnh rằng đây là bảng xếp hạng con người. “Bất cứ ai theo dõi ván cờ Syria và rò rỉ thông tin của NSA trong năm nay đều thấy rõ sự thay đổi” – tạp chí viết. Trong khi tổng thống Mỹ thể hiện rõ sự lo lắng thì lãnh đạo Nga luôn dứt khoát. Uy tín của ông Putin tăng mạnh sau khi thuyết phục được Syria bỏ vũ khí hóa học, quyết định cho phép người thổi còi Snowden tị nạn và chuẩn bị cho Olympic mùa đông 2014 tại Nga.

Ngược lại, sức mạnh của ông Obama rõ ràng đã suy yếu trong thời gian qua, thậm chí là yếu nhất trong các đời tổng thống Mỹ sau Thế chiến thứ hai, nhất là sau vụ “tạm đóng cửa” chính phủ vì bất đồng ngân sách. Trên sân khấu chính trị thế giới, ông Obama bị đánh giá thiếu tương tác với lãnh đạo các nước, thường bỏ qua các sự kiện hoặc chỉ xuất hiện cho có lệ. “Giai đoạn mất uy tín, kém hiệu quả của ông Obama dường như đến sớm hơn bình thường đối với một tổng thống đã qua hai nhiệm kỳ như ông” – tạp chí Forbes nhận định.

Dù vậy, một số tờ báo đánh giá bảng xếp hạng của Forbes thiếu thuyết phục. Tờ Guardian cho rằng nếu xét theo tiêu chí của Forbes, lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong Un nên là nhân vật quyền lực số một. Tờ báo này cho biết phần lớn quyền lực của tổng thống Nga chỉ là ảo và thực quyền nằm trong tay các nhân vật trong điện Kremlin, trong khi sức mạnh kinh tế của Matxcơva đang suy sụp với hàng loạt vấn đề. Còn tờ Independent nhận định các bảng xếp hạng đều mang tính chủ quan, khôi hài và “chúng tồn tại như bằng chứng cho sự ám ảnh của người Mỹ về các danh sách, con số và nỗ lực tìm kiếm sự thật bằng những thống kê”.

TRẦN PHƯƠNG