Ngày thứ ba chuyến viếng thăm Brazil của ĐGH Phanxicô
Thứ tư 24-7-2013 là ngày thứ ba trong chuyến Đức Thánh Cha Phanxicô viếng thăm Brazil một tuần, nhân Ngày Giới trẻ Thế giới (GTTG) 2013 tại Rio de Janeiro. Đức Thánh Cha đã chỉ có một sinh hoạt chính là hành hương Đền thánh Đức Mẹ Aparecida và chủ sự Thánh lễ tại đây lúc 10 giờ 30 sáng giờ địa phương. Nhưng trước khi trình thuật biến cố này, chúng tôi xin quý vị cùng chúng tôi theo dõi Thánh lễ khai mạc Ngày GTTG lần thứ 28 tại bãi biển Copacabana lúc 7 giờ 30 chiều thứ ba 23-7-2013.
Ngày thứ ba chuyến viếng thăm Brazil của ĐGH Phanxicô
Thứ tư 24-7-2013 là ngày thứ ba trong chuyến Đức Thánh Cha Phanxicô viếng thăm Brazil một tuần, nhân Ngày Giới trẻ Thế giới (GTTG) 2013 tại Rio de Janeiro. Đức Thánh Cha đã chỉ có một sinh hoạt chính là hành hương Đền thánh Đức Mẹ Aparecida và chủ sự Thánh lễ tại đây lúc 10 giờ 30 sáng giờ địa phương.
Nhưng trước khi trình thuật biến cố này, chúng tôi xin quý vị cùng chúng tôi theo dõi Thánh lễ khai mạc Ngày GTTG lần thứ 28 tại bãi biển Copacabana lúc 7 giờ 30 chiều thứ ba 23-7-2013. Thánh lễ đã do Đức cha Orani João Tempesta, Tổng Giám mục Rio de Janeiro, chủ tế cùng với Đức Hồng y Stanislaw Rylko, Chủ tịch Hội đồng Toà Thánh về Giáo dân, và các vị thuộc đoàn tuỳ tùng của Đức Thánh Cha, nhưng không có sự hiện diện của ngài. Ngoài ra, còn có các hồng y và giám mục tham dự Ngày GTTG. Đây là khu phố có bãi biển nổi tiếng dài 4 cây số, nằm ở mạn nam thành phố Rio de Janeiro.
Vùng này cho tới tiền bán thế kỷ 18 gọi là Sacopenapã, khi tín hữu xây cất một nhà nguyện để tôn kính nột bản sao tượng Đức Trinh Nữ Copacabana, rất được dân chúng Châu Mỹ Latinh sùng kính, nhưng bản chính được giữ ở Đền thánh Copacabana ở Bolivia.
Năm 1982, khu phố này được sát nhập vào thành phố Rio có 400.000 dân sinh sống, và là khu phố có mật độ dân cư cao nhất Rio. Bãi biển Copacabana thu hút hàng triệu người tắm biển và tham dự các lễ lớn trong năm như dịp đón giao thừa hằng năm.
Trong suốt buổi chiều, nhiều ca đoàn đã tiếp nối nhau trình diễn Thánh ca. Mặc dù trời mưa lạnh và có gió mạnh đã có 600.000 bạn trẻ thuộc 170 quốc gia sốt sắng tham dự Thánh lễ.
Khán đài màu trắng có phông màu xanh da trời và Thánh giá màu xanh đậm nổi bật trên màn đêm. Có một số màn hình khổng lồ được bố trí dọc theo bãi biển, để các bạn trẻ có thể theo dõi một cách dễ dàng hơn.
Giảng trong Thánh lễ, Đức Hồng y Orani João Tempesta, Tổng Giám mục Rio de Janeiro, cảm tạ Chúa Quan Phòng đã muốn cho Ngày GTTG diễn ra tại châu Mỹ Latinh lần thứ hai sau 26 năm, và với sự hiện diện của Đức Thánh Cha Phanxicô, vị Giáo hoàng đầu tiên châu Mỹ Latinh. Sau 2 năm chuẩn bị, Thánh giá giới trẻ và ảnh Đức Mẹ nhận được từ Madrid đã được tiếp đón với sự hăng say trong các cộng đoàn Brasil, và từ hôm nay sẽ hiện diện trong các biến cố của những ngày này, cùng với thánh tích của các vị thánh bổn mạng bầu cử cho các bạn trẻ.
Quảng diễn ơn gọi của Ngôn sứ Samuel, ơn gọi của Thánh sử Mátthêu, ơn gọi của Thánh Phaolô, và điệp khúc Thánh vịnh – “Này con đây, con đến để làm theo thánh ý Cha” – Đức Hồng y nói:
Chúng ta được mời gọi là các tác nhân của một thế giới mới. Tôi chắc chắn rằng các bạn sẽ làm điều này trong các thành phố và quê hương của các bạn. Thế giới cần các người trẻ như các bạn!…
Trong tuần này Rio trở tành trung tâm của Giáo Hội, sống động và trẻ trung. Tất cả mọi con đường đều đưa tới Rio. Các bạn đã đến từ nhiều phần của thế giới, để có thể cùng nhau chia sẻ đức tin và niềm vui là môn đệ của Chúa. Niền vui này khiến cho chúng ta trở nên mạnh mẽ và mời gọi chúng ta ra đi gặp gỡ các bạn trẻ, khiến cho chúng ta trở thành thừa sai trong mọi quốc gia. Món quà tốt đẹp nhất cho tha nhân là sự hiện diện của Chúa Kitô, Đấng làm cho chúng ta được tràn đầy và thúc đẩy chúng ta yêu thương và trao ban chính mình, nhưng luôn luôn trong sự đối thoại huynh đệ.
Chính Lời Chúa mời gọi quy tụ chúng ta trong quang cảnh tuyệt vời này của bãi biển mang tên Đức Mẹ Copacabana, dưới tượng Chúa Kitô Cứu Thế với đôi tay giang rộng tiếp đón. Đại dương, cát, bãi biển và đám đông khiến cho chúng ta nhớ tới ơn gọi của Thánh Máttheêu và các môn đệ. Họ đã bỏ thuyền để đi theo Chúa. Chúng ta cũng đã được mời gọi đi theo Chúa Kitô Phục Sinh.
Và Đức Hồng y giải thích ơn gọi Kitô: Chúng ta được mời gọi sống đức tin một cách sâu đậm trong thời buổi đặc biệt này với biết bao nhiêu vấn nạn, trong thời đại đổi thay này, nhưng với lòng hăng say và trung thực của người để cho Chúa Thánh Thần hướng dẫn.
Câu trả lời của Thánh Mátthêu cho chúng ta thấy khi chúng ta đứng lên để trả lời một cách tích cực cho Chúa Giêsu, thì Người đến dùng bữa tối trong nhà chúng ta và nhào nặn chúng ta. Nhờ sự trợ giúp của một người khác, Samuel phân định được tiếng Chúa gọi mình. Con đường thừa sai đòi buộc chúng ta phải có sự phân định ấy, nhưng nó cũng là ảo tưởng và giấc mộng cần có người giúp chúng ta nhận ra tiếng Thiên Chúa. Tổng Giáo phận Rio đã nghe tiếng Thiên Chúa mời gọi tiếp đón các bạn. Nhà của chúng tôi là của các bạn. Tình yêu của Chúa cho chúng ta sống kinh nghiệm là anh chị em của nhau, được Chúa Kitô ôm vào lòng, được Người mời gọi cùng Người xây dựng Nước Thiên Chúa. Chúng ta hãy cùng bước đi và sống cuộc hành hương này.
Rồi Đức Hồng y Tempesta mời gọi các bạn trẻ: Các bạn trẻ thân mến, các bạn là món quà hy vọng cho một xã hội chờ đợi một giải pháp cho cuộc khủng hoảng các gía trị của nó. Các bạn được mời gọi tạo thành một thế hệ mới sống đức tin và thông truyền đức tin cho thế hệ đến sau. Chúng ta được mời gọi sống một kinh nghiệm đức tin và được canh tân. Người hành hương đầu tiên đã hiện diện giữa chúng ta, đó là Đức Thánh Cha Phanxicô, ngài ở bên cạnh chúng ta trên con đường này và sẽ chỉ cho chúng ta con đường trong các ngày nay. Các bạn trẻ thân mến, đừng sợ hãi rộng mở con tin cho Chúa Kitô.
Chúng ta có nhiều chướng ngại và bất công phải thắng vượt. Chúng ta có thể xây dựng các cây cầu, thay vì các bức tường và các rào cản. Qua các bạn ở Rio này, toàn thế giới cần đến chứng tá của tình liên đới, chia sẻ, và tình yêu của Chúa Kitô Cứu Thế. Đã đến lúc đánh thức sự tin tưởng và niềm hy vọng để chúng biến thành các cử chỉ cụ thể cho một ngày mai tươi sáng.
Chúng tôi xin phó thác cho Đức Mẹ từng người trong các bạn. Khi nhận lấy Chúa Kitô từ tay Mẹ trao ban, chúng ta có thể bước đi trong thế giới như các môn đệ thừa sai của công tác tái rao truyền Tin Mừng, là tác nhân của một thế giới mới, như là tuần canh cho một ngày mai để đánh thức niềm hy vọng của một bình minh mới: Chúa Kitô đã sống lại và đi trước chúng ta. Chúa Thánh Thần sẽ soi sáng cuộc sống chúng ta và ban ánh sáng để chúng ta có thể hiểu sứ mệnh làm sao đem con người tới với Thiên Chúa Cha.
Trước khi kết thúc Thánh lễ, Đức Hồng y Stanislaw Rylko, Chủ tịch Hội đồng Toà Thánh về Giáo dân, có nhiệm vụ tổ chức các Ngày GTTG, đã ngỏ lời chào mừng các bạn trẻ và nói:
Trong các ngày tới này, thành phố Rio này sẽ là thủ đô của giới trẻ Công giáo quy tựu về đây từ khắp nơi trên trái đất. Sau một lộ trình dài đầy dấn thân chuẩn bị trong các giáo xứ, và cộng đoàn của mình các bạn đã tề tựu về đây, một Giáo Hội trẻ trung, tràn đầy niềm vui của đức tin và đã hăng say truyền giáo… Sau 26 năm Ngày GTTG lại trở về châu Mỹ Latinh.
Trong Ngày GTTG 1987 tại Buenos Aires, Đức Chân phước Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã nói với người trẻ: “Một lần nữa, tôi muốn lặp lại với các bạn điều tôi đã nói trong ngày đầu tiên trong triều đại của tôi: “Các bạn là niềm hy vọng của Giáo hoàng”, “các bạn là niềm hy vọng của Giáo Hội…” Phải, tôi muốn lặp lại với các bạn: “Hỡi châu Mỹ Latinh, hãy là chính mình! Trong sự trung thành với Chúa Kitô, hãy kháng cự lại những người muốn bóp nghẹt ơn gọi hy vọng của ngươi.”
Ngày GTTG lần này đã do Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI muốn và chuẩn bị, nhưng sẽ được chủ sự bởi Đức Thánh Cha Phanxicô. Nó diễn ra dưới chân Tượng Chúa Kitô Cứu Thế Corcovado. Chính Người là nhân vật chính của biến cố này. Con tim của Người đập nhịp yêu thương vô tận đối với từng người trong các bạn và đôi tay Người rộng mở sẵn sàng tiếp đón tất cả các bạn.
Đức Hồng y khích lệ các bạn trẻ để cho Chúa Kitô ôm họ vào lòng và nói: Các bạn hãy tín thác cho Người mọi ước muốn của mình, các dự tính tương lai, các niềm vui sâu thẳm, hãy tín thác cho Người cả các lựa chọn khó khăn phải làm, các sợ hãi và âu lo ở trong con tim các bạn. Tuổi trẻ nơi chính nó là một kho tàng vĩ đại, các bạn có nó và phải làm cho nó sinh hoa trái… Đề tài của Ngày GTTG Rio là truyền giáo. Truyền giáo là lý do hiện hữu của Giáo Hội và của mọi Kitô hữu. Tất cả chúng ta đều được sai đi để là muối đất và ánh sáng thế gian. Trong Ngày GTTG này, Chúa Kitô mời gọi chúng ta ra khỏi chính mình, như Đức Thánh Cha Phanxicô thường nói – ra khỏi cuộc sống dễ dãi, đạp đổ các bức tường chia cách của tính ích kỷ để can đảm đi tới các vùng ngoại ô địa lý và cuộc sống, đem Chúa Kitô và Tin Mừng của Chúa đến cho mọi người… Hỡi các bạn trẻ, Chúa Kitô cần đến các bạn. Ngài cần đến đức tin trẻ trung, trần đầy niềm vui, và lòng hăng say truyền giáo của các bạn. Chúa Kitô tin tưởng nơi các bạn. Các bạn trẻ của toàn thế giới thân mến. Ngày GTTG đã bắt đầu. Tôi xin nói với tất cả các bạn lần nữa: Chào mừng các bạn tới Rio de Janerio!
Đức Hồng y Rylko cũng đã không quên cám ơn các giám mục, linh mục, tu sĩ và các giáo dân đã đồng hành với họ trên lộ trình chuẩn bị này.
Lúc sau 8 giờ sáng thứ tư 24-7-2013, Đức Thánh Cha đã lấy máy bay đi đến Đền thánh Đức Bà Aparecida, cách Rio 200 cây số, chứ không đi trực thăng như đã dự định vì thời tiết xấu. Aparecida là thị trấn có 40.000 dân cư. Lịch sử của nó trùng với lịch sử của Đền thánh Đức Bà, Bổn mạng Brazil, và kinh tế toàn vùng tuỳ thuộc nơi ngành du lịch tôn giáo như làm và bán các ảnh tượng, tràng hạt và vật kỷ niệm, khách sạn và quán ăn…
Aparecida có hai đài phát thanh, trong đó có “Radio Aparecida” là đài phát thanh Công giáo lớn nhất Châu Mỹ Latinh phát trên làn sóng AM và FM và Đài ”Truyền hình Công giáo Aparecida”. Tổng Giáo phận Aparecida được thành lập năm 1951, rộng 1.300 cây số vuông, có 200.000 dân, trong đó có 85% theo Công giáo. Giáo phận có 18 giáo xứ, 8 cơ quan giáo dục, 23 nhà từ thiện, do 73 linh mục giáo phận, 73 linh mục dòng, 125 tu huynh, 2 phó tế vinh viễn và 186 nữ tu trông coi. Hiện Giáo phận cũng có 8 đại chủng sinh và mỗi năm có hơn 4.100 người được rửa tội. Đức Tổng Giám mục Aparecida hiện nay là Đức Hồng y Raymundo Damasceno Assis.
Lịch sử Aparecida bắt đầu vào năm 1717 do một vụ đánh cá lạ lùng. Sau nhiều lần thử thả lưới không có kết quả, ba bác thuyền chài Domingos Garcia, Filipe Pedroso và João Alves, kéo lưới lên và tìm thấy một bức tượng Đức Mẹ cụt mất đầu. Cả ba người thả lưới lần nữa và tìm thấy đầu Đức Mẹ, và khi họ thả lưới lần thứ ba thì lưới đầy cá. Bức tượng Đức Mẹ được đặt trong nhà ông Filipe Pedroso 15 năm, và hàng ngày đều có hàng xóm đến cùng lần hạt Mân Côi kính Đức Mẹ với gia đình ông. Các ơn lành Đức Mẹ ban đã được phổ biến trong mọi miền khắp nước Brazil. Năm 1734, tín hữu xây một nhà nguyện để tượng Đức Mẹ. Vương cung Thánh đường cũ được xây năm 1834 và từ năm 1894 mục vụ Đền thánh được giao cho các tu sĩ dòng Chúa Cứu Thế đảm trách. Năm 1904 tượng Đức Mẹ được đội triều thiên và năm 1929 Đức Giáo Hoàng Pio XI tuyên bố Đức Mẹ Aparecida là “Nữ Vương và là Bổn mạng Brasil”. Năm 1955, các giám mục và tu sĩ thừa sai Dòng Chúa Cứu Thế đã xây cất Vương cung Thánh đường mới hiện nay. Đây là Đền thánh Đức Mẹ lớn nhất thế giới. Đức Gioan Phaolô II đã làm phép Đền thánh trong chuyến viếng thăm Brazil lần đầu tiên hồi năm 1980. Năm 1984, Hội đồng Giám mục Brazil đã tuyên bố Trung tâm Thánh Mẫu Aparecida là “Đền thánh quốc gia”.
Từ sân bay, Đức Thánh Cha đã đi xe về Toà Tổng Giám mục và được tiếp đón bởi vài giới chức địa phương. Sau đó, ngài đi xe bọc kính đến Đền thánh Đức Bà Aparecida nằm cách đó một cây số. Tuy trời mưa nhưng tìn hữu đã đứng đầy hai bên đường vẫy cờ tươi vui chào mừng Đức Thánh Cha.
Đến Đền thánh, ngài đã được Linh mục Quản đốc tiếp đón và dẫn vào trong “Phòng của Mười Hai Tông Đồ”, nơi có đặt ảnh Đức Mẹ. Sau khi quỳ cầu nguyện một lát cùng với các giám mục trong giáo tỉnh, lúc 10 giờ 30 giờ địa phương, Đức Thánh Cha đã dâng Thánh lễ kính Đức Mẹ.
Mở đầu bài giảng Thánh lễ, Đức Thánh Cha chào các giám mục, linh mục, giáo dân và nói:
Vui biết bao nhiêu cho tôi được đến Đền thánh Đức Bà Aparecida là nhà Mẹ của mọi người dân Brazil! Ngay sau khi được bầu làm Giám mục, Roma tôi đã kính viếng Vương cung Thánh đường Đức Bà Cả ở Roma để phó thác sứ vụ của người kế vị Thánh Phêrô cho Đức Mẹ. Hôm nay, tôi đã muốn đến đây để xin Mẹ Maria, Mẹ chúng ta, cho Ngày GTTG diễn ra tốt đẹp và đặt dưới chân Mẹ cuộc sống của người dân châu Mỹ Latinh.
Tiếp đến, Đức Thánh Cha cho mọi người biết cách đây 6 năm Hội nghị lần thứ V của Liên Hội đồng Giám mục châu Mỹ Latinh đã diễn ra tại Đền thánh Aparecida này, trong đó các giám mục đã thảo luận về đề tài gặp gỡ Chúa Kitô, làm môn đệ và truyền giáo. Các giám mục đã cảm thấy được hàng ngàn tín hữu hành hương khích lệ, đồng hành và linh hứng… Tài liệu Aparecida đã nảy sinh từ sự giao thoa giữa công việc của các chủ chăn và đức tin đơn sơ của tín hữu hành hương, dưới sự chở che hiền mẫu của Mẹ Maria.
Giáo Hội khi tìm Chúa Kitô luôn gõ cửa nhà Mẹ và xin: “Xin chỉ Chúa Giêsu cho chúng con.” Chính từ Mẹ mà chúng ta học làm môn đệ của Chúa. Và đó là lý do tại sao Giáo Hội lại đi truyền giáo, luôn luôn theo vết chân của Mẹ Maria.
Lồng khung cuộc hành hương Đền thánh Aparecida trong khung cảnh của Ngày GTTG, Đức Thánh Cha nói:
Hôm nay, nhìn về Ngày GTTG đã đưa tôi tới Brazil, tôi cũng đến gõ cửa nhà Mẹ Maria, là Đấng đã yêu thương và giáo dục Chúa Giêsu, để Mẹ trợ giúp tất cả chúng ta, các Chủ Chăn của Dân Thiên Chúa, các bậc cha mẹ và các nhà giáo dục, thông truyền cho người trẻ của chúng ta các giá trị khiến cho họ trở thành các tác nhân của một Quốc gia và một thế giới công bằng, liên đới và huynh đệ hơn.
Tiếp tục bài giảng, Đức Thánh Cha khai triển 3 thái độ sống: duy trì niềm hy vọng, để cho Thiên Chúa làm cho kinh ngạc và sống trong tươi vui.
Quảng điễn bài đọc thứ nhất trích từ chương 12 sách Khải huyền tả thảm cảnh người Đàn Bà, là hình ảnh của Đức Maria và Giáo Hội, bị bách hại bởi Con Rồng, là Quỷ dữ, muốn nuốt sống người con bà sắp sinh ra. Nhưng Thiên Chúa can thiệp để cứu người con đó (x. Kh 12,13a.15-16a). Áp dụng vào cuộc sống tín hữu, Đức Thánh Cha nói: Có biết bao niệu khó khăn trong cuộc sống của từng người, trong cuộc sống của người dân, trong các cộng đoàn của chúng ta, nhưng cho dù các hiểm nguy xem ra có to lớn đến đâu đi nữa, Thiên Chúa không bao giờ bỏ cho chúng ta phải chìm.
Trước sự nản lòng có thể xảy ra trong cuộc sống, nơi những người làm việc truyền giáo hay nơi người cố gắng sống đức tin như cha mẹ của gia đình, tôi muốn mạnh mẽ nói với anh chị em rằng: hãy luôn chắc chắn rằng Thiên Chúa đi bên cạnh chúng ta và không bỏ rơi chúng ta bao giờ! Chúng ta đừng bao giờ mất niềm hy vọng! Đừng dập tắt hy vọng trong con tim chúng ta! “Con rồng”, sự dữ có trong lịch sử, nhưng nó không phải là kẻ mạnh nhất. Người mạnh nhất là Thiên Chúa và Thiên Chúa là niềm hy vọng của chúng ta! Đúng thật là ngày nay một ít tất cả và cả người trẻ của chúng ta cũng cảm thấy cái hấp dẫn của biết bao nhiêu ngẫu tượng được đặt vào thay thế chỗ của Thiên Chúa, và xem ra chúng trao ban hy vọng: tiền bạc, thành công, quyền bính, thú vui. Thường khi có một cảm giác cô đơn và trống rỗng lọt vào con tim của nhiều người và dẫn đưa tới chỗ kiếm tìm bù trừ, kiếm tìm các thần tượng mau qua.
Đức Thánh Cha khích lệ tín hữu:
Anh chị em thân mến, chúng ta hãy là ánh sáng hy vọng! Hãy có một cái nhìn tích cực trên thực tại. Chúng ta hãy khích lệ lòng quảng đại là đặc tính của người trẻ, hãy đồng hành với họ trong việc trở thành các tác nhân xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn: họ là một động cơ cho Giáo Hội và cho xã hội. Giới trẻ không chỉ cần sự vật, nhưng nhất là họ cần các giá trị vô vật chất là con tim tinh thần của một dân tộc, là ký ức của một dân tộc. Trong Đền thánh này là phần của ký ức của Brazil, chúng ta có thể đọc thấy: tu đức, quảng đại, liên đới, kiên trì, huynh đệ, tươi vui; chúng là các giá trị đâm rễ sâu trong đức tin Kitô.
Ngay cả trong các khó khăn, Thiên Chúa hành động và làm cho chúng ta ngạc nhiên. Lịch sử Đền thánh là thí dụ điển hình… Ai có thể tưởng tượng rằng chỗ xảy ra cuộc đánh cá không kết quả lại trở thành nơi tất cả mọi người dân Brazil có thể cảm thấy mình là con cái của cùng một Mẹ? Thiên Chúa luôn gây ngạc nhiên. Thiên Chúa luôn đành điều tốt nhất cho chúng ta. Nhưng Ngài đòi hỏi chúng ta để cho tình yêu của Ngài gây ngạc nhiên và tiếp nhận các ngạc nhiên ấy. Chúng ta hãy tin tưởng nơi Thiên Chúa! Xa Ngài thì rượu của tươi vui, rượu của hy vọng sẽ cạn.
Thái độ sống thứ ba Đức Thánh Cha đề nghị với mọi người là sống tươi vui. Nếu chúng ta bước đi trong hy vọng, bằng cách để cho rượu mới mà Chúa Giêsu cống hiến cho chúng ta, trong tim của chúng ta có niềm vui và chúng ta chỉ có thể là chứng nhân cho niềm vui đó. Kitô hữu là người tươi vui, không bao giờ buồn. Thiên Chúa đồng hành với chúng ta. Chúng ta có một Bà Mẹ luôn bầu cử cho cuộc sống của con cái Mẹ, cho chúng ta như Hoàng hậu Ester.
Chúa Giêsu đã cho chúng ta thấy gương mặt của Thiên Chúa là gương mặt của một người Cha yêu thương chúng ta. Cái chết và tội lỗi đã bị thua. Kitô hữu không thể bi quan! Họ không có gương mặt của một người luôn sầu thương. Nếu chúng ta thực sự say mê Chúa Kitô và cảm thấy ngài yêu thương chúng ta dường nào, thì con tim chúng ta bừng cháy lên niềm vui đến độ lây sang những người sống gần chúng ta. Như Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã nói: “Môn đệ ý thức được rằng không có Chúa Kitô, thì không có ánh sáng, không có hy vọng, không có tình yêu, không có tương lai” (Diễn văn Khai mạc Hội nghị Aparecida 13-5-2007).
Đức Thánh Cha kết luận bài giảng: “Các bạn thân mến, chúng ta đến đây để gõ cửa nhà Mẹ Maria. Mẹ đã mở cửa cho chúng ta, để chúng ta vào và chỉ Con Mẹ cho chúng ta. Giờ đây Mẹ xin chúng ta: “Người bảo gì các con cứ làm theo.” (Ga 2,5) Vâng, lạy Mẹ chúng con, chúng con dấn thân làm những gì Chúa Giêsu sẽ nói cho chúng con! Và chúng con sẽ làm với niềm hy vọng, tin tưởng nơi các ngạc nhiên của Thiên Chúa và tràn đầy tươi vui. Ước gì được như vậy!
Sau Thánh lễ, Đức Thánh Cha ra ban công Đền thánh để ban phép lành cho hàng chục ngàn tín hữu đứng tham dự Thánh lễ ngoài quảng trường trước Đền thánh. Sau đó, ngài đi xe về Đại Chủng viện Thừa sai Chúa Giêsu Nhân Lành để dùng bữa trưa và nghỉ ngơi chốc lát trước khi đến thăm Bệnh viện Thánh Phanxicô Assisi vào ban chiều.
Nhưng trước khi trình thuật biến cố này, chúng tôi xin quý vị cùng chúng tôi theo dõi Thánh lễ khai mạc Ngày GTTG lần thứ 28 tại bãi biển Copacabana lúc 7 giờ 30 chiều thứ ba 23-7-2013. Thánh lễ đã do Đức cha Orani João Tempesta, Tổng Giám mục Rio de Janeiro, chủ tế cùng với Đức Hồng y Stanislaw Rylko, Chủ tịch Hội đồng Toà Thánh về Giáo dân, và các vị thuộc đoàn tuỳ tùng của Đức Thánh Cha, nhưng không có sự hiện diện của ngài. Ngoài ra, còn có các hồng y và giám mục tham dự Ngày GTTG. Đây là khu phố có bãi biển nổi tiếng dài 4 cây số, nằm ở mạn nam thành phố Rio de Janeiro.
Vùng này cho tới tiền bán thế kỷ 18 gọi là Sacopenapã, khi tín hữu xây cất một nhà nguyện để tôn kính nột bản sao tượng Đức Trinh Nữ Copacabana, rất được dân chúng Châu Mỹ Latinh sùng kính, nhưng bản chính được giữ ở Đền thánh Copacabana ở Bolivia.
Năm 1982, khu phố này được sát nhập vào thành phố Rio có 400.000 dân sinh sống, và là khu phố có mật độ dân cư cao nhất Rio. Bãi biển Copacabana thu hút hàng triệu người tắm biển và tham dự các lễ lớn trong năm như dịp đón giao thừa hằng năm.
Trong suốt buổi chiều, nhiều ca đoàn đã tiếp nối nhau trình diễn Thánh ca. Mặc dù trời mưa lạnh và có gió mạnh đã có 600.000 bạn trẻ thuộc 170 quốc gia sốt sắng tham dự Thánh lễ.
Khán đài màu trắng có phông màu xanh da trời và Thánh giá màu xanh đậm nổi bật trên màn đêm. Có một số màn hình khổng lồ được bố trí dọc theo bãi biển, để các bạn trẻ có thể theo dõi một cách dễ dàng hơn.
Giảng trong Thánh lễ, Đức Hồng y Orani João Tempesta, Tổng Giám mục Rio de Janeiro, cảm tạ Chúa Quan Phòng đã muốn cho Ngày GTTG diễn ra tại châu Mỹ Latinh lần thứ hai sau 26 năm, và với sự hiện diện của Đức Thánh Cha Phanxicô, vị Giáo hoàng đầu tiên châu Mỹ Latinh. Sau 2 năm chuẩn bị, Thánh giá giới trẻ và ảnh Đức Mẹ nhận được từ Madrid đã được tiếp đón với sự hăng say trong các cộng đoàn Brasil, và từ hôm nay sẽ hiện diện trong các biến cố của những ngày này, cùng với thánh tích của các vị thánh bổn mạng bầu cử cho các bạn trẻ.
Quảng diễn ơn gọi của Ngôn sứ Samuel, ơn gọi của Thánh sử Mátthêu, ơn gọi của Thánh Phaolô, và điệp khúc Thánh vịnh – “Này con đây, con đến để làm theo thánh ý Cha” – Đức Hồng y nói:
Chúng ta được mời gọi là các tác nhân của một thế giới mới. Tôi chắc chắn rằng các bạn sẽ làm điều này trong các thành phố và quê hương của các bạn. Thế giới cần các người trẻ như các bạn!…
Trong tuần này Rio trở tành trung tâm của Giáo Hội, sống động và trẻ trung. Tất cả mọi con đường đều đưa tới Rio. Các bạn đã đến từ nhiều phần của thế giới, để có thể cùng nhau chia sẻ đức tin và niềm vui là môn đệ của Chúa. Niền vui này khiến cho chúng ta trở nên mạnh mẽ và mời gọi chúng ta ra đi gặp gỡ các bạn trẻ, khiến cho chúng ta trở thành thừa sai trong mọi quốc gia. Món quà tốt đẹp nhất cho tha nhân là sự hiện diện của Chúa Kitô, Đấng làm cho chúng ta được tràn đầy và thúc đẩy chúng ta yêu thương và trao ban chính mình, nhưng luôn luôn trong sự đối thoại huynh đệ.
Chính Lời Chúa mời gọi quy tụ chúng ta trong quang cảnh tuyệt vời này của bãi biển mang tên Đức Mẹ Copacabana, dưới tượng Chúa Kitô Cứu Thế với đôi tay giang rộng tiếp đón. Đại dương, cát, bãi biển và đám đông khiến cho chúng ta nhớ tới ơn gọi của Thánh Máttheêu và các môn đệ. Họ đã bỏ thuyền để đi theo Chúa. Chúng ta cũng đã được mời gọi đi theo Chúa Kitô Phục Sinh.
Và Đức Hồng y giải thích ơn gọi Kitô: Chúng ta được mời gọi sống đức tin một cách sâu đậm trong thời buổi đặc biệt này với biết bao nhiêu vấn nạn, trong thời đại đổi thay này, nhưng với lòng hăng say và trung thực của người để cho Chúa Thánh Thần hướng dẫn.
Câu trả lời của Thánh Mátthêu cho chúng ta thấy khi chúng ta đứng lên để trả lời một cách tích cực cho Chúa Giêsu, thì Người đến dùng bữa tối trong nhà chúng ta và nhào nặn chúng ta. Nhờ sự trợ giúp của một người khác, Samuel phân định được tiếng Chúa gọi mình. Con đường thừa sai đòi buộc chúng ta phải có sự phân định ấy, nhưng nó cũng là ảo tưởng và giấc mộng cần có người giúp chúng ta nhận ra tiếng Thiên Chúa. Tổng Giáo phận Rio đã nghe tiếng Thiên Chúa mời gọi tiếp đón các bạn. Nhà của chúng tôi là của các bạn. Tình yêu của Chúa cho chúng ta sống kinh nghiệm là anh chị em của nhau, được Chúa Kitô ôm vào lòng, được Người mời gọi cùng Người xây dựng Nước Thiên Chúa. Chúng ta hãy cùng bước đi và sống cuộc hành hương này.
Rồi Đức Hồng y Tempesta mời gọi các bạn trẻ: Các bạn trẻ thân mến, các bạn là món quà hy vọng cho một xã hội chờ đợi một giải pháp cho cuộc khủng hoảng các gía trị của nó. Các bạn được mời gọi tạo thành một thế hệ mới sống đức tin và thông truyền đức tin cho thế hệ đến sau. Chúng ta được mời gọi sống một kinh nghiệm đức tin và được canh tân. Người hành hương đầu tiên đã hiện diện giữa chúng ta, đó là Đức Thánh Cha Phanxicô, ngài ở bên cạnh chúng ta trên con đường này và sẽ chỉ cho chúng ta con đường trong các ngày nay. Các bạn trẻ thân mến, đừng sợ hãi rộng mở con tin cho Chúa Kitô.
Chúng ta có nhiều chướng ngại và bất công phải thắng vượt. Chúng ta có thể xây dựng các cây cầu, thay vì các bức tường và các rào cản. Qua các bạn ở Rio này, toàn thế giới cần đến chứng tá của tình liên đới, chia sẻ, và tình yêu của Chúa Kitô Cứu Thế. Đã đến lúc đánh thức sự tin tưởng và niềm hy vọng để chúng biến thành các cử chỉ cụ thể cho một ngày mai tươi sáng.
Chúng tôi xin phó thác cho Đức Mẹ từng người trong các bạn. Khi nhận lấy Chúa Kitô từ tay Mẹ trao ban, chúng ta có thể bước đi trong thế giới như các môn đệ thừa sai của công tác tái rao truyền Tin Mừng, là tác nhân của một thế giới mới, như là tuần canh cho một ngày mai để đánh thức niềm hy vọng của một bình minh mới: Chúa Kitô đã sống lại và đi trước chúng ta. Chúa Thánh Thần sẽ soi sáng cuộc sống chúng ta và ban ánh sáng để chúng ta có thể hiểu sứ mệnh làm sao đem con người tới với Thiên Chúa Cha.
Trước khi kết thúc Thánh lễ, Đức Hồng y Stanislaw Rylko, Chủ tịch Hội đồng Toà Thánh về Giáo dân, có nhiệm vụ tổ chức các Ngày GTTG, đã ngỏ lời chào mừng các bạn trẻ và nói:
Trong các ngày tới này, thành phố Rio này sẽ là thủ đô của giới trẻ Công giáo quy tựu về đây từ khắp nơi trên trái đất. Sau một lộ trình dài đầy dấn thân chuẩn bị trong các giáo xứ, và cộng đoàn của mình các bạn đã tề tựu về đây, một Giáo Hội trẻ trung, tràn đầy niềm vui của đức tin và đã hăng say truyền giáo… Sau 26 năm Ngày GTTG lại trở về châu Mỹ Latinh.
Trong Ngày GTTG 1987 tại Buenos Aires, Đức Chân phước Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã nói với người trẻ: “Một lần nữa, tôi muốn lặp lại với các bạn điều tôi đã nói trong ngày đầu tiên trong triều đại của tôi: “Các bạn là niềm hy vọng của Giáo hoàng”, “các bạn là niềm hy vọng của Giáo Hội…” Phải, tôi muốn lặp lại với các bạn: “Hỡi châu Mỹ Latinh, hãy là chính mình! Trong sự trung thành với Chúa Kitô, hãy kháng cự lại những người muốn bóp nghẹt ơn gọi hy vọng của ngươi.”
Ngày GTTG lần này đã do Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI muốn và chuẩn bị, nhưng sẽ được chủ sự bởi Đức Thánh Cha Phanxicô. Nó diễn ra dưới chân Tượng Chúa Kitô Cứu Thế Corcovado. Chính Người là nhân vật chính của biến cố này. Con tim của Người đập nhịp yêu thương vô tận đối với từng người trong các bạn và đôi tay Người rộng mở sẵn sàng tiếp đón tất cả các bạn.
Đức Hồng y khích lệ các bạn trẻ để cho Chúa Kitô ôm họ vào lòng và nói: Các bạn hãy tín thác cho Người mọi ước muốn của mình, các dự tính tương lai, các niềm vui sâu thẳm, hãy tín thác cho Người cả các lựa chọn khó khăn phải làm, các sợ hãi và âu lo ở trong con tim các bạn. Tuổi trẻ nơi chính nó là một kho tàng vĩ đại, các bạn có nó và phải làm cho nó sinh hoa trái… Đề tài của Ngày GTTG Rio là truyền giáo. Truyền giáo là lý do hiện hữu của Giáo Hội và của mọi Kitô hữu. Tất cả chúng ta đều được sai đi để là muối đất và ánh sáng thế gian. Trong Ngày GTTG này, Chúa Kitô mời gọi chúng ta ra khỏi chính mình, như Đức Thánh Cha Phanxicô thường nói – ra khỏi cuộc sống dễ dãi, đạp đổ các bức tường chia cách của tính ích kỷ để can đảm đi tới các vùng ngoại ô địa lý và cuộc sống, đem Chúa Kitô và Tin Mừng của Chúa đến cho mọi người… Hỡi các bạn trẻ, Chúa Kitô cần đến các bạn. Ngài cần đến đức tin trẻ trung, trần đầy niềm vui, và lòng hăng say truyền giáo của các bạn. Chúa Kitô tin tưởng nơi các bạn. Các bạn trẻ của toàn thế giới thân mến. Ngày GTTG đã bắt đầu. Tôi xin nói với tất cả các bạn lần nữa: Chào mừng các bạn tới Rio de Janerio!
Đức Hồng y Rylko cũng đã không quên cám ơn các giám mục, linh mục, tu sĩ và các giáo dân đã đồng hành với họ trên lộ trình chuẩn bị này.
Lúc sau 8 giờ sáng thứ tư 24-7-2013, Đức Thánh Cha đã lấy máy bay đi đến Đền thánh Đức Bà Aparecida, cách Rio 200 cây số, chứ không đi trực thăng như đã dự định vì thời tiết xấu. Aparecida là thị trấn có 40.000 dân cư. Lịch sử của nó trùng với lịch sử của Đền thánh Đức Bà, Bổn mạng Brazil, và kinh tế toàn vùng tuỳ thuộc nơi ngành du lịch tôn giáo như làm và bán các ảnh tượng, tràng hạt và vật kỷ niệm, khách sạn và quán ăn…
Aparecida có hai đài phát thanh, trong đó có “Radio Aparecida” là đài phát thanh Công giáo lớn nhất Châu Mỹ Latinh phát trên làn sóng AM và FM và Đài ”Truyền hình Công giáo Aparecida”. Tổng Giáo phận Aparecida được thành lập năm 1951, rộng 1.300 cây số vuông, có 200.000 dân, trong đó có 85% theo Công giáo. Giáo phận có 18 giáo xứ, 8 cơ quan giáo dục, 23 nhà từ thiện, do 73 linh mục giáo phận, 73 linh mục dòng, 125 tu huynh, 2 phó tế vinh viễn và 186 nữ tu trông coi. Hiện Giáo phận cũng có 8 đại chủng sinh và mỗi năm có hơn 4.100 người được rửa tội. Đức Tổng Giám mục Aparecida hiện nay là Đức Hồng y Raymundo Damasceno Assis.
Lịch sử Aparecida bắt đầu vào năm 1717 do một vụ đánh cá lạ lùng. Sau nhiều lần thử thả lưới không có kết quả, ba bác thuyền chài Domingos Garcia, Filipe Pedroso và João Alves, kéo lưới lên và tìm thấy một bức tượng Đức Mẹ cụt mất đầu. Cả ba người thả lưới lần nữa và tìm thấy đầu Đức Mẹ, và khi họ thả lưới lần thứ ba thì lưới đầy cá. Bức tượng Đức Mẹ được đặt trong nhà ông Filipe Pedroso 15 năm, và hàng ngày đều có hàng xóm đến cùng lần hạt Mân Côi kính Đức Mẹ với gia đình ông. Các ơn lành Đức Mẹ ban đã được phổ biến trong mọi miền khắp nước Brazil. Năm 1734, tín hữu xây một nhà nguyện để tượng Đức Mẹ. Vương cung Thánh đường cũ được xây năm 1834 và từ năm 1894 mục vụ Đền thánh được giao cho các tu sĩ dòng Chúa Cứu Thế đảm trách. Năm 1904 tượng Đức Mẹ được đội triều thiên và năm 1929 Đức Giáo Hoàng Pio XI tuyên bố Đức Mẹ Aparecida là “Nữ Vương và là Bổn mạng Brasil”. Năm 1955, các giám mục và tu sĩ thừa sai Dòng Chúa Cứu Thế đã xây cất Vương cung Thánh đường mới hiện nay. Đây là Đền thánh Đức Mẹ lớn nhất thế giới. Đức Gioan Phaolô II đã làm phép Đền thánh trong chuyến viếng thăm Brazil lần đầu tiên hồi năm 1980. Năm 1984, Hội đồng Giám mục Brazil đã tuyên bố Trung tâm Thánh Mẫu Aparecida là “Đền thánh quốc gia”.
Từ sân bay, Đức Thánh Cha đã đi xe về Toà Tổng Giám mục và được tiếp đón bởi vài giới chức địa phương. Sau đó, ngài đi xe bọc kính đến Đền thánh Đức Bà Aparecida nằm cách đó một cây số. Tuy trời mưa nhưng tìn hữu đã đứng đầy hai bên đường vẫy cờ tươi vui chào mừng Đức Thánh Cha.
Đến Đền thánh, ngài đã được Linh mục Quản đốc tiếp đón và dẫn vào trong “Phòng của Mười Hai Tông Đồ”, nơi có đặt ảnh Đức Mẹ. Sau khi quỳ cầu nguyện một lát cùng với các giám mục trong giáo tỉnh, lúc 10 giờ 30 giờ địa phương, Đức Thánh Cha đã dâng Thánh lễ kính Đức Mẹ.
Mở đầu bài giảng Thánh lễ, Đức Thánh Cha chào các giám mục, linh mục, giáo dân và nói:
Vui biết bao nhiêu cho tôi được đến Đền thánh Đức Bà Aparecida là nhà Mẹ của mọi người dân Brazil! Ngay sau khi được bầu làm Giám mục, Roma tôi đã kính viếng Vương cung Thánh đường Đức Bà Cả ở Roma để phó thác sứ vụ của người kế vị Thánh Phêrô cho Đức Mẹ. Hôm nay, tôi đã muốn đến đây để xin Mẹ Maria, Mẹ chúng ta, cho Ngày GTTG diễn ra tốt đẹp và đặt dưới chân Mẹ cuộc sống của người dân châu Mỹ Latinh.
Tiếp đến, Đức Thánh Cha cho mọi người biết cách đây 6 năm Hội nghị lần thứ V của Liên Hội đồng Giám mục châu Mỹ Latinh đã diễn ra tại Đền thánh Aparecida này, trong đó các giám mục đã thảo luận về đề tài gặp gỡ Chúa Kitô, làm môn đệ và truyền giáo. Các giám mục đã cảm thấy được hàng ngàn tín hữu hành hương khích lệ, đồng hành và linh hứng… Tài liệu Aparecida đã nảy sinh từ sự giao thoa giữa công việc của các chủ chăn và đức tin đơn sơ của tín hữu hành hương, dưới sự chở che hiền mẫu của Mẹ Maria.
Giáo Hội khi tìm Chúa Kitô luôn gõ cửa nhà Mẹ và xin: “Xin chỉ Chúa Giêsu cho chúng con.” Chính từ Mẹ mà chúng ta học làm môn đệ của Chúa. Và đó là lý do tại sao Giáo Hội lại đi truyền giáo, luôn luôn theo vết chân của Mẹ Maria.
Lồng khung cuộc hành hương Đền thánh Aparecida trong khung cảnh của Ngày GTTG, Đức Thánh Cha nói:
Hôm nay, nhìn về Ngày GTTG đã đưa tôi tới Brazil, tôi cũng đến gõ cửa nhà Mẹ Maria, là Đấng đã yêu thương và giáo dục Chúa Giêsu, để Mẹ trợ giúp tất cả chúng ta, các Chủ Chăn của Dân Thiên Chúa, các bậc cha mẹ và các nhà giáo dục, thông truyền cho người trẻ của chúng ta các giá trị khiến cho họ trở thành các tác nhân của một Quốc gia và một thế giới công bằng, liên đới và huynh đệ hơn.
Tiếp tục bài giảng, Đức Thánh Cha khai triển 3 thái độ sống: duy trì niềm hy vọng, để cho Thiên Chúa làm cho kinh ngạc và sống trong tươi vui.
Quảng điễn bài đọc thứ nhất trích từ chương 12 sách Khải huyền tả thảm cảnh người Đàn Bà, là hình ảnh của Đức Maria và Giáo Hội, bị bách hại bởi Con Rồng, là Quỷ dữ, muốn nuốt sống người con bà sắp sinh ra. Nhưng Thiên Chúa can thiệp để cứu người con đó (x. Kh 12,13a.15-16a). Áp dụng vào cuộc sống tín hữu, Đức Thánh Cha nói: Có biết bao niệu khó khăn trong cuộc sống của từng người, trong cuộc sống của người dân, trong các cộng đoàn của chúng ta, nhưng cho dù các hiểm nguy xem ra có to lớn đến đâu đi nữa, Thiên Chúa không bao giờ bỏ cho chúng ta phải chìm.
Trước sự nản lòng có thể xảy ra trong cuộc sống, nơi những người làm việc truyền giáo hay nơi người cố gắng sống đức tin như cha mẹ của gia đình, tôi muốn mạnh mẽ nói với anh chị em rằng: hãy luôn chắc chắn rằng Thiên Chúa đi bên cạnh chúng ta và không bỏ rơi chúng ta bao giờ! Chúng ta đừng bao giờ mất niềm hy vọng! Đừng dập tắt hy vọng trong con tim chúng ta! “Con rồng”, sự dữ có trong lịch sử, nhưng nó không phải là kẻ mạnh nhất. Người mạnh nhất là Thiên Chúa và Thiên Chúa là niềm hy vọng của chúng ta! Đúng thật là ngày nay một ít tất cả và cả người trẻ của chúng ta cũng cảm thấy cái hấp dẫn của biết bao nhiêu ngẫu tượng được đặt vào thay thế chỗ của Thiên Chúa, và xem ra chúng trao ban hy vọng: tiền bạc, thành công, quyền bính, thú vui. Thường khi có một cảm giác cô đơn và trống rỗng lọt vào con tim của nhiều người và dẫn đưa tới chỗ kiếm tìm bù trừ, kiếm tìm các thần tượng mau qua.
Đức Thánh Cha khích lệ tín hữu:
Anh chị em thân mến, chúng ta hãy là ánh sáng hy vọng! Hãy có một cái nhìn tích cực trên thực tại. Chúng ta hãy khích lệ lòng quảng đại là đặc tính của người trẻ, hãy đồng hành với họ trong việc trở thành các tác nhân xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn: họ là một động cơ cho Giáo Hội và cho xã hội. Giới trẻ không chỉ cần sự vật, nhưng nhất là họ cần các giá trị vô vật chất là con tim tinh thần của một dân tộc, là ký ức của một dân tộc. Trong Đền thánh này là phần của ký ức của Brazil, chúng ta có thể đọc thấy: tu đức, quảng đại, liên đới, kiên trì, huynh đệ, tươi vui; chúng là các giá trị đâm rễ sâu trong đức tin Kitô.
Ngay cả trong các khó khăn, Thiên Chúa hành động và làm cho chúng ta ngạc nhiên. Lịch sử Đền thánh là thí dụ điển hình… Ai có thể tưởng tượng rằng chỗ xảy ra cuộc đánh cá không kết quả lại trở thành nơi tất cả mọi người dân Brazil có thể cảm thấy mình là con cái của cùng một Mẹ? Thiên Chúa luôn gây ngạc nhiên. Thiên Chúa luôn đành điều tốt nhất cho chúng ta. Nhưng Ngài đòi hỏi chúng ta để cho tình yêu của Ngài gây ngạc nhiên và tiếp nhận các ngạc nhiên ấy. Chúng ta hãy tin tưởng nơi Thiên Chúa! Xa Ngài thì rượu của tươi vui, rượu của hy vọng sẽ cạn.
Thái độ sống thứ ba Đức Thánh Cha đề nghị với mọi người là sống tươi vui. Nếu chúng ta bước đi trong hy vọng, bằng cách để cho rượu mới mà Chúa Giêsu cống hiến cho chúng ta, trong tim của chúng ta có niềm vui và chúng ta chỉ có thể là chứng nhân cho niềm vui đó. Kitô hữu là người tươi vui, không bao giờ buồn. Thiên Chúa đồng hành với chúng ta. Chúng ta có một Bà Mẹ luôn bầu cử cho cuộc sống của con cái Mẹ, cho chúng ta như Hoàng hậu Ester.
Chúa Giêsu đã cho chúng ta thấy gương mặt của Thiên Chúa là gương mặt của một người Cha yêu thương chúng ta. Cái chết và tội lỗi đã bị thua. Kitô hữu không thể bi quan! Họ không có gương mặt của một người luôn sầu thương. Nếu chúng ta thực sự say mê Chúa Kitô và cảm thấy ngài yêu thương chúng ta dường nào, thì con tim chúng ta bừng cháy lên niềm vui đến độ lây sang những người sống gần chúng ta. Như Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã nói: “Môn đệ ý thức được rằng không có Chúa Kitô, thì không có ánh sáng, không có hy vọng, không có tình yêu, không có tương lai” (Diễn văn Khai mạc Hội nghị Aparecida 13-5-2007).
Đức Thánh Cha kết luận bài giảng: “Các bạn thân mến, chúng ta đến đây để gõ cửa nhà Mẹ Maria. Mẹ đã mở cửa cho chúng ta, để chúng ta vào và chỉ Con Mẹ cho chúng ta. Giờ đây Mẹ xin chúng ta: “Người bảo gì các con cứ làm theo.” (Ga 2,5) Vâng, lạy Mẹ chúng con, chúng con dấn thân làm những gì Chúa Giêsu sẽ nói cho chúng con! Và chúng con sẽ làm với niềm hy vọng, tin tưởng nơi các ngạc nhiên của Thiên Chúa và tràn đầy tươi vui. Ước gì được như vậy!
Sau Thánh lễ, Đức Thánh Cha ra ban công Đền thánh để ban phép lành cho hàng chục ngàn tín hữu đứng tham dự Thánh lễ ngoài quảng trường trước Đền thánh. Sau đó, ngài đi xe về Đại Chủng viện Thừa sai Chúa Giêsu Nhân Lành để dùng bữa trưa và nghỉ ngơi chốc lát trước khi đến thăm Bệnh viện Thánh Phanxicô Assisi vào ban chiều.
