Bản góp ý xây dựng dự thảo Nghị định thay thế Nghị Định số 22/2005/NĐ-CP
Ngày 13/05/2011 đại diện các Giáo Phận Xuân Lộc, Phan Thiết, Đà Lạt, Phú Cường, Tp. HCM, Mỹ Tho, Vĩnh Long và Cần Thơ thuộc Giáo tỉnh Thành phố Hồ Chí Minh, dưới sự chủ toạ của Đức Hồng Y Tổng Giám Mục Tổng Giáo Phận Thành phố Hồ Chí Minh, đã có buổi hội thảo đóng góp ý kiến thẳng thắn và nhất quán.
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc
—- oOo —–
BAÛN GOÙP YÙ XAÂY DÖÏNG DÖÏ THAÛO NGHÒ ÑÒNH THAY THEÁ NGHÒ ÑÒNH SOÁ 22/ 2005/ NÑ-CP
Kính Göûi : Ngaøi Thuû Töôùng Chính Phuû
Qua Ban Toân Giaùo Chính Phuû
Chuùng toâi nhaän ñöôïc Lôøi môøi cuûa Ban Toân Giaùo Chính phuû tôùi döï Hoäi thaûo goùp yù xaây döïng Döï thaûo Nghò ñònh thay theá Nghò ñònh 22/2005/NÑ-CP ngaøy 01/03/2005 höôùng daãn thi haønh moät soá ñieàu cuûa Phaùp leänh Veà Tín ngöôõng, Toân giaùo, vaøo luùc 8 giôø, ngaøy 26/04/201 taïi Hoäi tröôøng C8, Nhaø khaùch T8, 145 Lyù Chính Thaéng, Phöôøng 7, Quaän 3, Tp. Hoà Chí Minh. Tuy nhieân, khi ñeán döï chuùng toâi hoaøn toaøn bò ñoäng vì khoâng coù thôøi gian ñuû ñeå tìm hieåu baûn döï thaûo (laàn 5). Theo yù kieán cuûa moïi ngöôøi döï cuoäc hoäi thaûo, chuùng toâi veà tìm hieåu, nghieân cöùu baûn Döï thaûo ñeå goùp yù kieán xaây döïng.
Ngaøy 13/05/2011 ñaïi dieän caùc Giaùo Phaän Xuaân Loäc, Phan Thieát, Ñaø Laït, Phuù Cöôøng, Tp. HCM, Myõ Tho, Vónh Long vaø Caàn Thô thuoäc Giaùo tænh Thaønh phoá Hoà Chí Minh, döôùi söï chuû toaï cuûa Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc Toång Giaùo Phaän Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ñaõ coù buoåi hoäi thaûo ñoùng goùp yù kieán thaúng thaén vaø nhaát quaùn.
Traûi qua thöïc teá caùc sinh hoaït toân giaùo töø sau khi Phaùp Leänh Naêm 2004 Veà Tín ngöôõng, Toân giaùo vaø Nghò Ñònh soá 22/2005/NÑ-CP höôùng daãn thi haønh moät soá ñieàu cuûa Phaùp Leänh ra ñôøi, coù nhöõng maët tích cöïc nhöng cuõng coù nhieàu baát caäp thaäm chí gaây baát coâng cho caùc Toân Giaùo vaø caùc chöùc saéc trong caùc sinh hoaït toân giaùo thuaàn tuyù vaø caùc noã löïc trong vieäc tham gia xaây döïng phaùt trieån ñôøi soáng con ngöôøi, xaõ hoäi vaø Ñaát nöôùc. Vì theá, xin göûi ñeán quí vò baûn yùÙ kieán chung cuûa Giaùo tænh Thaønh phoá Hoà Chí Minh nhö sau :
1. “Phuïc vuï con ngöôøi laø muïc ñích toái cao” cuûa moïi toå chöùc vaø cô cheá xaõ hoäi (Xem Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng laàn VI). Khaúng ñònh naøy ñaët con ngöôøi laøm muïc ñích vaø troïng taâm cuûa moïi hoaït ñoäng, ñaëc bieät laø trong vieäc xaây döïng vaø hoaøn thieän moät heä thoáng Phaùp Luaät treân neàn taûng Phaùp trò maø Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc ñang noã löïc phaùt trieån. Luaät phaûi thöïc söï “vò nhaân sinh”, mang tính toân troïng söï soáng, nhaân phaåm vaø nhaân quyeàn, toân troïng söï bình ñaúng giöõa moïi thaønh phaàn vaø giai caáp xaõ hoäi, toân troïng söï töï do laøm ngöôøi höõu ích cho coäng ñoàng xaõ hoäi, höôùng ñeán moät traät töï xaõ hoäi nhaân baûn hôn.
2. Töø Hieán Phaùp ñeán Phaùp Leänh Veà Tín ngöôõng, Toân giaùo ñeàu khaúng ñònh : “Coâng daân coù quyeàn töï do tín ngöôõng, toân giaùo vaø Nhaø nöôùc baûo ñaûm quyeàn töï do tín ngöôõng, toân giaùo cuûa coâng daân. Khoâng ai ñöôïc xaâm phaïm quyeàn töï do aáy”. Nhöng thöïc teá ngay trong caùc ñieàu khoaûn cuûa Phaùp Leänh naêm 2004 vaø nghò ñònh 22/2005/NÑ-CP ñaõ coù nhieàu baát caäp vaø baát bình ñaúng ñoái vôùi caùc Toân giaùo vaø caùc chöùc saéc. Ñoù laø Nhaø nöôùc coâng nhaän söï hieän dieän, toàn taïi cuûa caùc toân giaùo nhöng khoâng coâng nhaän tö caùch phaùp nhaân cuûa caùc toå chöùc toân giaùo vaø caùc chöùc saéc. Do ñoù, chöùc saéc toân giaùo khoâng ñöôïc höôûng nhaän nhöõng quyeàn coâng daân nhö caùc coâng daân khaùc vaø quyeàn ñaïi dieän cho toå chöùc toân giaùo tröôùc maët phaùp luaät. Ñoàng thôøi, toå chöùc toân giaùo khoâng ñöôïc höôûng quyeàn phaùp nhaân nhö caùc toå chöùc xaõ hoäi hôïp phaùp khaùc theo hieán phaùp vaø phaùp luaät. Vì theá, phaùp luaät caàn phaûi xaùc ñònh roõ raøng tö caùch phaùp nhaân cuûa caùc toå chöùc toân giaùo vaø caùc chöùc saéc. Caùc toå chöùc toân giaùo vaø chöùc saéc bò haïn cheá; thay vì ñöôïc höôûng nhöõng quyeàn lôïi chính ñaùng thì phaûi ñi xin nhöõng quyeàn ñoù nhö töï do toå chöùc leã nghi toân giaùo, truyeàn ñaïo, ñaøo taïo, phong chöùc …
3. Phaùp leänh qui ñònh taøi saûn hôïp phaùp thuoäc caùc cô sôû toân giaùo ñöôïc phaùp luaät “baûo hoä”; nhöng trong thöïc teá khoâng coù vaên baûn phaùp qui naøo trình baøy roõ raøng theá naøo laø baûo hoä vaø quyeàn lôïi veà phía toân giaùo ñöôïc baûo hoä nhö theá naøo. Töø ñoù daãn tôùi tình traïng nhieàu cô sôû vaø ñaát ñai cuûa caùc toân giaùo bò chieám duïng baát coâng. Luaät veà ñaát ñai tuy ñaõ söûa ñoåi nhieàu laàn nhöng vaãn coøn baát caäp, chöa ñaùp öùng kòp ñaø bieán chuyeån trong ñôøi soáng xaõ hoäi, ñaëc bieät laø chöa quan taâm ñeán quyeàn tö höõu chính ñaùng cuûa ngöôøi daân. Vì vaäy, caàn phaûi quan taâm tôùi quyeàn tö höõu cuûa ngöôøi daân nhö Tuyeân ngoân Quoác teá cuûa Lieân Hieäp Quoác veà Nhaân quyeàn ñaõ khaúng ñònh: “Moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn tö höõu cho rieâng mình hay chung vôùi ngöôøi khaùc… vaø khoâng ai coù theå bò töôùc ñoaït taøi saûn cuûa mình caùch ñoäc ñoaùn” (soá 17). ( Xem Quan Ñieåm Cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam Veà Moät Soá Vaán Ñeà Trong Hoaøn Caûnh Hieän Nay coâng boá ngaøy 25.09.2008). Caùc toå chöùc toân giaùo coù quyeàn laøm chuû taøi saûn vaø ñaát ñai, ñoàng thôøi hoï cuõng phaûi nhaän traùch nhieäm cuûa mình ñoái vôùi xaõ hoäi veà nhöõng taøi saûn ñoù.
4. Caùc toân giaùo ñeàu coù lyù töôûng phuïc vuï con ngöôøi vaø xaõ hoäi ngaøy caøng thaêng tieán hôn. Do ñoù, caùc toå chöùc toân giaùo ñeàu coù caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi, ñaëc bieät trong laõnh vöïc y teá vaø giaùo duïc. Theo Phaùp Leänh vaø Nghò ñònh, caùc Chöùc saéc, nhaø tu haønh vôùi tö caùch coâng daân ñöôïc Nhaø nöôùc khuyeán khích toå chöùc hoaït ñoäng giaùo duïc, y teá, töø thieän nhaân ñaïo theo quy ñònh cuûa phaùp luaät nhöng laïi chæ haïn cheá trong moät soá laõnh vöïc. Trong khi ñoù, vôùi ñöôøng höôùng phaùt trieån xaõ hoäi hoaù ngaøy nay, ngay caû coâng daân vaø toå chöùc nöôùc ngoaøi cuõng ñöôïc pheùp môû beänh vieän, môû tröôøng hoïc tôùi caáp ñaïi hoïc. Do ñoù, chuùng toâi ñeà nghò caùc toå chöùc toân giaùo phaûi ñöôïc phaùp luaät nhìn nhaän bình ñaúng vôùi caùc phaùp nhaân khaùc, trong laõnh vöïc y teá vaø giaùo duïc.
5. Nhìn chung Döï thaûo Nghò Ñònh thay theá Nghò Ñònh 22/2005 (laàn 5) laø moät söï thuït luøi naëng neà so vôùi Nghò Ñònh 22/2005, Phaùp Leänh Veà tín ngöôõng, toân giaùo vaø Hieán Phaùp. Thöïc chaát, nhöõng döï ñònh thay ñoåi cuûa Nghò ñònh muoán taùi laäp tình traïng Xin – Cho trong caùc sinh hoaït toân giaùo. Cô cheá Xin-Cho bieán nhöõng quyeàn töï do cuûa coâng daân thaønh nhöõng thöù quyeàn Nhaø Nöôùc naém trong tay vaø ban boá laïi cho ngöôøi daân qua nhöõng thuû tuïc caáp pheùp. Nhö theá cô cheá Xin-Cho vöøa xoaù ñi caùc quyeàn töï do cuûa ngöôøi daân, vöøa bieán moät Nhaø Nöôùc cuûa daân, do daân vaø vì daân thaønh moät chuû nhaân oâng naém trong tay caùc quyeàn töï do cuûa ngöôøi daân vaø thi aân cho hoï theo caûm tính hoaëc ngaãu höùng cuûa mình.
Treân ñaây laø moât soá goùp yù caên baûn vôùi loøng chaân thaønh, Giôùi Coâng giaùo chuùng toâi muoán xaây döïng moät heä thoáng phaùp luaät ngaøy caøng tieán boä, thöïc söï vì daân, do daân, nhôø ñoù maø ñaát nöôùc ngaøy caøng phaùt trieån caùch beàn vöõng. Chuùng toâi hieåu raèng moïi vaán ñeà trong xaõ hoäi ñeàu phaûi coù quaù trình phaùt trieån khaùch quan cuûa noù. Tinh thaàn thöôïng toân Phaùp luaät cuõng theá, muoán coù söï phaùt trieån caàn phaûi can ñaûm thay ñoåi naõo traïng, caàn phaûi coù söï toân troïng chaân lyù khaùch quan vaø thöïc söï thay ñoåi töø chính neàn taûng caên baûn cuûa neàn phaùp trò chöù khoâng chæ ôû caùc qui ñònh hay nghò ñònh döôùi luaät.
Traân troïng kính chaøo.
Laøm Taïi Toaø Toång Giaùm Muïc TP.HCM ngaøy 13 thaùng 05, naêm 2011
Thö kyù
Ñaõ Kyù Ñaõ Kyù
Gioan Baotixita PHAÏM MINH MAÃN
Hoàng Y Toång Giaùm Muïc Lm. Giuse M. LEÂ QUOÁC THAÊNG
Tröôûng Ban Coâng lyù vaø Hoaø Bình
Toång giaùo phaän Tp.HCM